ADANA’NIN VİRAJLI KÖPRÜSÜ: VARDA
Gerek Roma ve Bizans gerekse Osmanlı döneminden kalan onlarca taş köprü günümüze kadar ayakta kalmayı başarabilmiş. Şimdi her biri ülkemizin kültürel mirası olarak arzıendam ediyor ve özellikle turistlerin görülecekler listesinde yer alıyorlar. O miraslardan biri olan Varda Köprüsü de yapılış hikâyesiyle, mimarisiyle dikkat çekiyor…
James Bond serisinin Skyfall filminde, bir tren vagonunun üstünde Daniel Craig’in takım elbisesiyle başka takım elbiseli bir adamla dövüştüğü sahneyi hatırlarsınız. Tren uzun ayaklı bir köprü üstünde hareket etmekteyken James Bond vurulur ve vagon üstünden metrelerce aşağıdaki suya düşer. İşte o sahnelerin yaşandığı köprü Türkiye’deki Varda Köprüsü’nün ta kendisidir. Görsel açıdan dünyadaki taş köprülerle benzerlik gösteren Varda Köprüsü, Adana’nın batı tarafındaki Karaisalı ilçesinde kızılçam ağaçlarının yeşillendirdiği Hacıkırı veya diğer adıyla Kıralan mahallesinde Gâvurderesi üstünde yer almaktadır ve kara yolu ile şehir merkezine uzaklığı 70 km. civarındadır.
Taş ve çelik içeren köprünün mimarı Almanlardır. II.Abdülhamit ile Alman İmparatoru Kaiser Wilhelm tarafından imzalanan sözleşme ile İstanbul-Bağdat-Hicaz demiryolu hattını tamamlamak üzere inşa edilmiştir. Köprünün yapım hazırlıklarına 1905’te başlanmış 1907’de kaba inşaatı bitirilmiş, 1912’de ise yapımı tamamlanmıştır. Almanların ilk kez 9 Ekim 1918’de köprüyü kullandıkları, köprü üstünden trenle geçen ilk Osmanlı yöneticisinin ise Enver Paşa olduğu (18 Şubat 1917) günümüze ulaşan bilgiler arasında bulunuyor.
Varda Köprüsü isim çeşitliliği açısından da zengin bir yapı. Yer aldığı mahalleden dolayı Hacıkırı Demiryolu Köprüsü sahip olduğu isimlerden biri. Almanlar tarafından yapıldığı için halk arasında Alman Köprüsü dendiği de oluyor. Yine halkın uygun gördüğü bir isim Koca Köprü… Varda adının nereden geldiği ise rivayetlere dayanıyor… Buna göre, köprü inşa edilirken yukarıdaki işçiler yükseklik mesafesini ölçebilmek için aşağıya taş atarlarmış, aşağıdaki işçiler de “var daha, var daha, vardaaa’’ diye bağırırlarmış. Zamanla bu sesleniş “varda” sözcüğünü doğurmuş ve o sözcük köprüye isim olmuş.
Yapım sürecinde 21 işçinin ve bir de Alman mühendisin hayatını kaybettiği köprü üç ana açıklık ve dört ana ayak üstüne kurulmuştur. Ortadaki ayağın yerden yüksekliği, başka bir ifadeyle James Bond’un vagon üstünden film icabı suya düştüğü yükseklik 99 m’dir. Köprü ayakları çelik, üst kaplaması ise taştır. Bu ayakların bakım ve tamir işlerinin yapılabilmesi için, içine merdivenler de inşa edilmiştir. Tarihi ve görsel açıdan dikkat çeken Varda Köprüsü’nün uzunluğu ise 172 m’dir. Pek çok köprünün aksine düz değil virajlı bir yapıya sahip olması onu ayrıcalıklı kılan başka bir özelliğidir.
5,213 okunma